Het was weer volop in het nieuws. Dit keer niet iemand die achteloos een blikje in de berm gooide, maar hele containers die van een vrachtschip overboord waren geslagen. Met man en macht werd er aan gewerkt om al die goederen die opeens afval waren geworden te redden of te bergen. Ondertussen wordt er dagelijks door honderden vrijwilligers zwerfafval geraapt in straten en stegen in Nederland. Samen halen ze jaarlijks waarschijnlijk meer afval op dan dat van de overboord geslagen containers. Daarom deze keer een klein stukje over kleine initiatieven die heel veel werk verzetten.
Prik-je-mee in Meerhoven?
In Meerhoven wordt al enige jaren maandelijks zwerfafval opgeruimd door vrijwilligers. Het begon eenmaal per maand op maandagochtend, daar kwam een maandelijkse zondagochtend bij en nu nog een tweede maandagochtend.
Na een oproepje op de website van Duurzaam Meerhoven, een oproep die ook zijn weg vond naar Facebook, Nextdoor en de huis-aan-huisbladen. Nam een handje vol vrijwilligers de uitdaging aan. Het groenbedrijf dat werkzaam is in de wijk faciliteerde de prikkers met grijpers, ringen en vuilniszakken. En met hulp van fondsen van enkele samenwerkende bewonersorganisaties konden hesjes aangeschaft worden voor de herkenbaarheid. Ieder jaar organiseert Duurzaam Meerhoven een samenzijn om de vrijwilligers te bedanken en elkaar beter te leren kennen. Inmiddels zijn er zo’n veertig vrijwilligers regelmatig actief.
Meerhoven is een wijk in Eindhoven. In andere wijken in Eindhoven is Adopteer een straat actief.
Zwerfafval in Schijndel
In Schijndel is Maayke al enige jaren actief met zwerfafval en probeert zij daar nu een netwerk van Schoonwandelaars op te zetten. Om zwerfafval in Schijndel meer aandacht te geven organiseert zij in februari samen met de Filmclub Schijndel een filmavond rond (zwerf)afval. Voorafgaande aan de film Waste Land (2010, https://www.youtube.com/watch?v=L35R-GQOL9E) zal ze een presentatie geven over de huidige activiteiten en hoe daar ook anderen bij aan kunnen sluiten.
Litterati
De Schoonwandelaars van Schijndel, nu nog een groepje van zes mensen, maken gebruik van de app Litterati (www.litterati.org). Deze app stelt je in staat door het maken van foto’s ieder gevonden item te taggen en te koppelen aan de locatie waar het gevonden is. Zo wordt er een wereldwijde database opgebouwd van materiaal, producent, soort afval. Bijvoorbeeld #aluminium #redbull #can. Met dergelijke informatie kan aan producenten, landelijke overheid en gemeenten inzicht verschaft worden in de mate waarin zwerfafval aanwezig is in onze leefomgeving. Zo is er bijvoorbeeld een landelijke campagne geweest rondom #antaflu – dat plastic snoeppapiertje dat alle afvalrapers wel tegenkomen – door initiatiefnemers Plastic Soup Surfer en Zwerfinator. Kijk hier eens ter illustratie over het nut en belang van Litterati in relatie tot Antaflu: http://zwerfinator.nl/antaflu-het-meest-gemeten-snoepje-van-nederland/ en https://www.youtube.com/watch?v=AZ8UD09Kslc
Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar de ernst van de knetterbal. Dit is een klein balletje met een lontje eraan dat al weken voorafgaande aan 31 december te koop was bij onder andere Aldi en Action. Bij ontsteking spat het plastic balletje uit elkaar en blijft vervolgens liggen en wordt gemakkelijk kapot getrapt/gereden. Inmiddels is de campagne #knetterbal, gestart in december tot nu, al tot de top 20 van wereldwijd meest gevonden items doorgedrongen.
Omdat het gebruik van Litterati wat extra handelingen vraagt en daardoor bij sommigen wat weerstand oproept, kan het praktisch zijn om in tweetallen te gaan rapen. Zo pakt zij dit in Schijndel ook vaak aan en betrekt zo andere afvalrapers maar ook gemeenteraadsleden bij het gebruik van Litterati. Dit draagt er aan bij om zo zoveel mogelijk zwerfafval vast te leggen.
Ter verdere lering en inspiratie doet Maayke (samen met een maatje) mee aan een grootschalig, 5-jarig onderzoek naar het rivierafval in de uiterwaarden Schone Rivieren (https://schonerivieren.org/). Ook hier wordt zwerfafval geturfd, vastgelegd en opgeruimd. De verzamelde data geeft inzicht in wat er waar gevonden wordt en kan leiden tot verklaringen en inzichten aan de hand waarvan men in gesprek gaat met mogelijk betrokken partijen.
Boxtel
Geen woorden maar dagen: https://www.facebook.com/dagbladvanhetnoorden/videos/696775354025012/
Leuk
Voor wie het niet begrijpt een paar voordelen van het opruimen, je hebt een goede reden/excuus om lekker buiten te zijn, j wordt er fitter van, het lopen, bukken, lachen doet je lijf goed, de volle vuilniszakken geven een voldaan gevoel (en soms een zere arm van het gewicht), mensen geven je spontaan complimentjes en je leert mensen in je buurt kennen.
Zelf aan de slag
Er is niet veel voor nodig om zelf aan de slag te gaan. Zo kun je bijvoorbeeld aan plogging doen, hardlopen en zwerfafval opruimen. Het enige dat je nodig hebt is een niet te grote vuilniszak. En als je Litterati op je mobieltje installeert ben je dubbel zo goed bezig. Maar je kunt ook een oproepje plaatsen op social media, in het plaatselijke suffertje of vrienden vragen of ze meedoen. Dat is wel zo gezellig. Informeer eens bij je gemeente of ze grijpers, ringen voor de vuilniszak en wellicht een rol vuilniszakken beschikbaar stellen. Best kans dat er al een initiatief is waar ze je naar verwijzen of misschien kun je aankloppen bij het bedrijf dat voor jou gemeente de wijken netjes houdt. Zo werkt dat in Eindhoven ook.
En laten we hopen dat als zoveel mensen aan de slag gaan degenen die dit veroorzaken zich eens achter de oren krabben en gaan inzien dat hun handelswijze niet juist is. Over een jaar valt er dan niets meer te prikken, moeten we allemaal een andere hobby gaan zoeken (wees niet bang er zijn nog meer leuke activiteiten genoeg).
17 januari 2019
Inge en Maayke