Transition Towns in Nederland houden zich bezig met activiteiten die leiden tot een duurzame toekomst zonder verspilling van grondstoffen. In september vond een eerste bijeenkomst plaats over de opzet van een mogelijke landelijke werkgroep Hart & Ziel. In dit artikel van Irma Lamers, lid van de werkgroep Hart & Ziel, vindt u een verkenning hoe hart & ziel kan bijdragen aan vernieuwing.
Nieuwe beelden en andere bronnen van inspiratie
Er is een toename in het aantal TT initiatieven, die met veel energie en inzet van start gaan. Daarnaast zijn er ook in deze fase een aantal die nadenken over de manier waarop ze hun initiatief willen voortzetten. Daarbij speelt de vraag hoe we onze motivatie en inspiratie kunnen behouden. Hoe doen we dat? Hoe maken we gebruik van de kwaliteiten die er al zijn? Hoe komen we tot een visie die ons aanzet tot duurzaam handelen?
Men denkt soms dat we terug willen maar vroeger, maar één van de elementen die we toepassen is juist dat we los van onze achtergrond bedenken waar we naartoe willen. Dat is niet terug naar af, dat is gewoon nieuw! Want we kunnen er niet onderuit, dat er iets moet veranderen. En waar kan dat beter dan in je eigen omgeving: in je eigen stad, dorp of straat meer lokale veerkracht!
Verandering? Ja maar…
Ondanks dat veel mensen weten dat er in onze samenleving iets moet veranderen, is het nog niet zo eenvoudig om hier vorm aan te geven. Het hart laten spreken en dan ook nog van daaruit tot actie komen is voor veel mensen nog onbekend terrein (je hart luchten kunnen we wel – al is het de vraag of dat genoeg helpt). Transition Towns Nederland wil graag meer aandacht voor de balans tussen hoofd, hart en handen.
Soms komen mensen er pas achter dat ze onvoldoende hun hart hebben laten spreken als ze opgebrand of ziek zijn. In onze cultuur zijn we niet gewend om naar signalen hierover te luisteren (vermoeidheid, emoties, geen zin meer hebben). En dat terwijl je lichaam vaak ontelbare signalen afgeeft, dat het ook goed is om een stap terug te doen. In het concept van Transition Towns is aandacht voor wat het met je doet als je grote veranderingen doormaakt en evt. begeleidt.
Bij het Minder Energie Plan – waar binnen Transition Towns naartoe wordt gewerkt – heb je dus inspiratie, nieuwe toekomstbeelden en feedback nodig om veerkrachtige stappen te kunnen zetten. Elke manier om inspiratie op te doen ~ om vanuit inspiratie een activiteit op te zetten geeft meerwaarde. Hart & Ziel gaat er misschien wel over dat we met respect kunnen kijken naar de verschillen die er zijn en geen oordeel hebben over de weg van de ander.
Landelijke werkgroep Hart & Ziel
Het is interessant om na te gaan hoe inspiratie en visievorming bij de transition town initiatieven vormkrijgen (zie hieronder een overzicht hoe men er in Tilburg mee bezig is). De werkgroep (waarvoor een aanzet werd gegeven in samenwerking met Tilburg, Eindhoven en Deventer) ziet voor zichzelf als belangrijkste doel lokale initiatieven te ondersteunen. Men is een eerste keer bij elkaar geweest en kijkt nog naar een vervolg. (suggesties s.v.p. naar: transitiontown.tilburg@gmail.com).
Sommige mensen zijn vooral geïnspireerd als ze met hun handen 
in de aarde wroeten en via permacultuur een eetbare tuin ontwerpen. Anderen zijn meer filosofisch ingesteld. Weer anderen vinden in de kunst inspiratie om met meer eigenheid een eigen weg te volgen. En binnen weer andere groepen doet men aan guerilla gardening (bijv. bloemzaden zaaien op braakliggende veldjes) en zijn er ecoteams actief. Daarbij hebben we vaak het idee dat het niet genoeg is wát we doen.
We kunnen daardoor teleurgesteld raken óf we kunnen terug naar een basale vraag: wát is het nieuwe verhaal van waaruit we willen werken? Verschillende mensen in deze tijd vertellen steeds opnieuw dat het ons ontbreekt aan een visie: we hebben een nieuw verhaal nodig…. Binnen Transition Towns besteden we aandacht aan het creëren van nieuwe toekomstbeelden vanuit een positieve visie hoe het óók zou kunnen.
Transformatieproces
Hart & ziel gaat naast inspiratie en visie ook over verdieping: ‘Hoe komt het dat we al zoveel weten en niet altijd tot actie overgaan? Hoe kan ik dit blijven doen als zoveel anderen net doen of er niets aan de hand is? Hoe kunnen we elkaar in dit proces ondersteunen?’ Daarbij komt niet alleen de psychologie van verandering om de hoek kijken (waar Sophy Banks, TT Totnes, over vertelt op de tweede dvd van de film In Transition), maar ook de diepte-ecologie van Joanna Macy.
Veel mensen laten zich afschrikken omdat ze denken dat het om ‘therapie’ gaat. Maar niets is minder waar. In onze zoektocht naar een nieuw wereldbeeld geeft zij vele handvatten om met andere ogen naar onze wereld te kijken. Daarbij kijk je – zo binnen zo buiten – ook naar je eigen aannames en wat emoties je te vertellen hebben.
Elkaar versterken
Transition Towns Nederland is een jonge organisatie, waar op lokaal gebied met veel enthousiasme wordt gewerkt aan duurzame activiteiten. Als je mensen van Transition Towns ontmoet is er vrij direct contact ook als je elkaar niet echt goed kent. Je bent nieuwsgierig naar elkaars projecten. Je vraagt je af hoe de buren het doen, en zo komt er vrij eenvoudig een uitwisseling tot stand.
Op dezelfde wijze kunnen we van elkaar ‘afkijken’ en overnemen welke Hart & Ziel activiteiten aanslaan. Als er binnen je eigen initiatief geen Hart & Ziel activiteiten zijn, kun je aansluiten bij een naburig TT initiatief. Op dit moment is er geen landelijk aanbod, maar er zijn genoeg mogelijkheden om – als er in je eigen omgeving te weinig draagvlak is – aan te sluiten bij anderen die er al wel mee bezig zijn.
Activiteiten en inspiratie
Hierbij een opsomming hoe men in Tilburg op verschillende manieren omgaat met bewustwording. Omdat Transition Town Tilburg nog steeds een kleine initiatiefgroep is, sluiten we zoveel mogelijk actief aan bij organisaties en activiteiten die raakvlakken hebben met onze doelstelling. Meer informatie op de website van Transition Town Tilburg. Laat je inspireren!
- 4 november: De Dag van de Dialoog ~ De dialoog is een eenvoudige gespreksvorm waarbij we ervaren dat basis elementen van een gesprek (luisteren, samenvatten, doorvragen) leiden tot openstaan voor de ander, nieuwe ervaringen en hoe je op grond daarvan iets kunt gaan doen.
- 6 november: lezing Fred la Haye van Transition Town Tilburg over permacultuur en Teilhard de Chardin om 14.00 uur in het Natuurmuseum Brabant. De inspiratie die we op deze middag met elkaar uitwisselen gaat over ideeën om anders te kijken naar de stad, meer met elkaar uit te wisselen en je te laten inspireren door de natuur.
- 16 november: bijeenkomst voor mensen die zich hebben aangemeld voor Goei Eete, en geïnteresseerd zijn om mee te werken om niet alleen te praten over een lokale voedselvoorziening, maar vooral de schouders eronder te zetten en een lokale voedselvoorziening in de vorm van een internetservice en het aan huis brengen van lokale producten te realiseren. Geef je op via hans.alberts@goeieete.nl
- 17 november: beursvloer biodiversiteit – in samenwerking met andere Transition Towns in Brabant laten we zien wat het Transition Towns concept tot nu toe aan projecten heeft voortgebracht.
MaanScout cirkel
Afgelopen 22 oktober heeft de laatste van de dertien MaanScouts Linda van den Hout haar taak weer neergelegd. Tegelijkertijd kregen alle MaanScouts een sleutel van het Kunstpodium om daar een maand lang eigen creaties neer te zetten, te ontwikkelen en elkaar daarbij te inspireren. De initiatiefnemers van Transition Town Tilburg zijn hierbij betrokken en zullen bij het Kunstpodium een aantal activiteiten organiseren rond klimaatverandering en piekolie. Er wordt door de 13 maanscouts een veelzijdig aanbod georganiseerd: exposities, feestjes, films, optredens en mogelijkheden om elkaar in de huiskamer van Lucy te ontmoeten. En zoals gewoonlijk is iedereen VAN HARTE welkom.
Via samenwerking kan veel tot stand komen
Door samenwerking met verschillende organisaties (De Gaarde, MaanScouts, e.a.) wordt het waarschijnlijk mogelijk om the 13 grandmothers (in het voorjaar van 2011) naar Tilburg te halen. De 13 grootmoeders vormen – verspreid over de hele wereld – een raad die een boodschap heeft voor iedereen. Sinds een paar jaar reizen ze de hele wereld over om de boodschap van de inheemse volkeren over te brengen. Ze vallen op door hun eenvoud, hun kracht en de manier waarop ze allemaal op hun eigen manier dezelfde boodschap hebben: er is geen tijd meer te verliezen om naar elkaar én naar de aarde te luisteren.
Summerschool bij het Huis van de Wereld: zomerprogramma met activiteiten voor mensen die niet op vakantie gaan, en in de vakantie leuke activiteiten willen doen of taallessen willen blijven volgen. Transition Town Tilburg heeft deze zomer voor het eerst meegedaan door een dialoogcursus te organiseren en twee vegetarische maaltijden. Het was een groot succes.
Hart & ziel groep Tilburg gaat half november van start
In Tilburg is in de eerste helft van november een introductie over het werk van Joanna Macy (voertaal Engels). Daarna wordt een start gemaakt met een hart & ziel groep, rond verdiepings en motivatievragen. Ieders inbreng is welkom. Regelmatig zullen in deze groep Joanna Macy oefeningen gedaan worden.
ABC communicatie: In Tilburg starten in november 2 groepen voor mensen die geïnteresseerd zijn in effectieve communicatie rond transitieprocessen. Op verzoek wordt informatie toegestuurd 06-31394578 (vanwege verhuizing het beste mobiel te bereiken).
Dit artikel is een aangepaste versie van ‘Activiteiten en cirkels van verbinding’, een artikel dat pas verscheen op de website van Transition Town Tilburg.