Of we nu willen of niet, we zullen moeten afkicken van de olieverslaving. En dat kan ook. Door ons (weer) allerlei minder energieverslindende leef-, productie- en consumptiewijzen eigen gaan maken. Zoals met de meeste verslavingen, zal ook dit afkicken niet voor iedereen eenvoudig zijn.

Binnen de Transition Towns-beweging wordt dit afkicken gezien als een sterke positieve kracht. En die kracht kan nog worden versterkt als mensen hun kennis, visies en idealen over een andere manier van samenleven en consumeren samen brengen, en aan de slag gaan om die idealen ook in praktijk te brengen.

Hart & Ziel werkgroepen

In veel Transition Towns zijn speciale werkgroepen opgericht waarin de psychologie van verandering centraal staat. Want: wat doet het met je als je je bewust wordt van de uitdagingen van Peak Oil en Klimaatverandering? Hoe voelt het om in deze tijd te leven? Welke angsten en gevoelens van boosheid, welke hoop, passie en inspiratie zijn onze drijfkrachten?
Een Hart en Ziel werkgroep kan ondersteunen bij de bewustwording van Peak Oil en klimaatverandering en kan helpen ruimte te geven aan de gevoelens die hierbij vrijkomen. Deeelnemers aan zo’n werkgroep kunnen elkaar aanmoedigen om niet door angst bij de pakken neer te gaan zitten, maar juist de inspiratie te vinden die we nodig hebben om samen een andere samenleving te realiseren!

Bij concrete activiteiten kan worden gedacht aan het organiseren van feesten waarbij mensen ontdekken hoe leuk het is om samen met buurtgenoten te werken aan duurzaamheid; workshops in geweldloos communiceren en samenwerken in een groep; aanloopdagen rond het thema ‘Verdieping in Transitie’; het toepassen van speciale communicatietechnieken als Fish Bowl, Open Space en World Café om te delen wat bewustwording en verandering losmaken. Er is nog veel meer mogelijk!

Een belangrijke inspiratebron is Joanna Macy. Zij ontwikkende verscheidene methodieken, zoals The great turning en The work that reconnects. Enkele van deze oefeningen vormen een vast onderdeel van de Transition Trainingen, zoals die ook in Nederland worden aangeboden.

Indrukwekkende lezing Joanna Macy: “Leven in Onzekerheid
geeft ons ook grote Geschenken”, op de Bioneers conferentie 2009

Het FRAMES-model

In het Transition Handbook wordt vrij uitgebreid uitgelegd hoe het loskomen van het oliegebruik een zelfde soort veranderings-psychologie nodig heeft als het loskomen van een verslaving, zoals alcohol, tabak of drugs. Het FRAMES model biedt een praktische bruikbaar handvat. Dit FRAMES model staat voor:

• De ‘F’ staat voor Feedback, oftewel een eerlijk beeld geven van het probleem van de patiënt (zijn olieverslaving)
• de ‘R’ voor Responsibility (eigen verantwoordelijkheid nemen)
• de ‘A’ voor Advice (advies) over hoe daar mee om te gaan.
• de ‘M’ voor menu van options, meerdere mogelijkheden om van je olieverslaving af te komen
• de ‘E’ voor Empathy, oftewel in plaats van mensen te vertellen wat ze moeten doen, met mensen mee denken over wat ze kunnen doen
• en de ‘S’ voor Self Efficacy (eigenwaarde), mensen het gevoel geven dat ze de stap kunnen maken

Download het betreffende hoofdstuk uit het Transitie Handboek (pdf)

Een mooie uitleg van de psychologie van verandering, staat op de dvd ‘In Transition’, die o.a. twee vraaggesprekken bevat met Sophy Banks, tranister binnen het Transition Network.

Minder verspillen, meer kwaliteit

Natuurlijk hoeven we niet terug naar de trekschuit. Maar onze (olieverslindende) leefstijl kan – en moet – wel een tandje terug. Vooral de Westerse leefstijl legt een veel te groot beslag op de natuurlijke rijkdommen die de aarde biedt – we leven op veel te grote voet. Die leefstijl kost niet alleen veel te veel olie en andere kostbare grondstoffen, de milieugebruiksruimte is ook bijzonder ongelijk verdeeld wereldwijd. Bereken hier uw mondiale voetafdruk.

En onze consumptie kan een stuk gezonder en milieuvriendelijker. Juist door minder fossiele brandstoffen te gebruiken! Geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen meer, maar gezonde, biologische landbouw met groenten en fruit van het seizoen. Geen gesleep meer met producten over grote afstanden, maar veel meer regiogerichte productie en consumptie, en dus veel minder duur en vuil transport. Minder vlees en zuivel, minder exotische gewassen. Binnen het concept van Transition Towns wordt gezocht naar zoveel mogelijk maatregelen die wij als burgers zelf kunnen nemen om onze olie-afhankelijkheid te verkleinen en klimaatverandering tegen te gaan. Niet alleen in eigen land. Een meer regiogerichte economie, in combinatie met Fair Trade, biedt ook meer kansen tot zelfontwikkeling voor landen in het Zuiden.

De invoering van een lokale munteenheid, naast de nationale munteenheid, kan nieuwe impulsen geven aan de lokale economie.

Veel veranderingen pakken niet alleen gunstig uit voor het milieu, ze kunnen ook nieuwe impulsen betekenen voor sociale contacten en onderlinge solidariteit. De ervaring in andere landen leert, dat het erg leuk is om cursussen op te zetten, waar je leert om allerlei dingen (weer) zelf te doen: van het isoleren van je huis tot het inmaken van fruit en groenten. Veel oudere mensen hebben nog een rijke kennis van slim (her)gebruik, of beheersen allerlei technieken die ze graag aan anderen willen leren.

Raadpleeg ook het Transitie Handboek voor suggesties en voorbeelden uit de praktijk.

Op deze website zult u gaandeweg steeds meer concrete en inspirerende voorbeelden kunnen vinden van activiteiten her en der in Nederland. Kijk alvast op de pagina Inspiratie. En raadpleeg de TT Agenda.