Centraal in Transition Town staat het concept van de eetbare tuin en de eetbare stad. Een eetbare tuin is naast mooi, voedend, gezond en lekker ook een erg verstandige investering. Met een eetbare tuin word je minder afhankelijk van supermarkten en dergelijke, die hun waren over de hele wereld naar hier slepen. Met voedselketens die (zeer) veel olie verbruiken bij de teelt, de verwerking, de opslag en het transport. Als die olie de komende jaren schaars en duurder wordt (Piekolie), heb je daar met een eetbare tuin of stad veel minder last van.
Dus plant een paar appel- en pruimenbomen voor je fruit, walnoot- en hazelnoot voor energierijk en goed bewaarbaar voedsel. Verbouw een paar m2 van je tuin voor sla, groente en kruiden voor je vitamines en mineralen. Teel aardappels, mais en pompoenen om de winter mee door te komen.
Eetbare gevel- of raamtuin
Heb je geen (achter)tuin en denk je dat een eetbare tuin ‘dus’ niet iets voor jou is? Forget it. Ook op (kleine) balkons, daken en tegen de gevels is van alles mogelijk. Verwijder een paar stoeptegels en zet een aantal lekkere planten neer. Klimplanten als druiven of kiwi`s hebben maar weinig grond nodig en gaan snel de hoogte in.
Een gevel- of raamtuin is – behalve productief – ook hartstikke gezellig. Kijk maar eens naar de tuintjes in het Haagse Zeeheldenkwartier. Een straat vol geveltuintjes kan een bolwerk van asfalt en baksteen veranderen in een oase van groen. Daarom subsidiëren veel gemeenten de aanleg van geveltuinen.
Praktische informatie over de aanleg van een verticale tuin staat op de website van SWOMP.
Buurtmoestuinen en stadsboeren
Naast je eigen tuin kun je ook plantsoenen meer eetbaar maken of buurtmoestuinen oprichten. In overleg met je buren en de gemeente kun je kijken of er in het park of op een braakliggend terrein niet prima walnoten, frambozen etc. kunnen worden geplant. Of dat een deel kan worden bestemd voor een buurtmoestuin. Voorbeelden van gezamenlijk eetbaar groen zijn onder andere te vinden in Diemen, Enschede en Utrecht.
Onder de noemer Stadslandbouw komt deze jaren een beweging in de grote steden op gang, die op een meer bedrijfsmatige manier grotere hoeveelheden eetbare gewassen binnen de stad wil produceren. Zoals in Amsterdam, Rotterdam en Groningen.
Interessante publicaties met veel voorbeelden zijn: Smakelijk Duurzame Stad en Eten dichtbij huis.
Permacultuur
Voor de aanleg van dit alles wordt veel gebruik gemaakt van de teelt- en ontwerpprincipes uit de permacultuur. Met permacultuur ontwerp je letterlijk de natuur om jezelf heen. Wat architectuur is voor het ontwerpen van huizen en andere gebouwen, is permacultuur voor het ontwerpen van tuinen en het groen van woonwijken, steden en streken. Permacultuur is een ontwerp- en teeltmethodiek die zich richt op een langlevende gezonde samenleving in evenwicht met haar natuurlijke omgeving.
In de kern richt permacultuur zich op het ontwerpen van landschappen waarbij de mens en zijn werk als onderdeel van de natuurlijke kringlopen wordt gezien. Een permacultuurontwerp kan worden opgezet voor de voedselvoorziening, het zuiveren van water tot aan het produceren van bouwmaterialen. Het resultaat is een plezierige en rustgevende omgeving, met veel biodiversiteit waarin meerdere functies zijn gecombineerd.
Ingebouwde recycling
Een belangrijk punt bij permacultuurtuinieren is, dat je alles wat je anders misschien zou ‘weggooien’, opnieuw gebruikt in de tuin. Weggooien bestaat niet in de natuur. GFT producten kun je gebruiken om te mulchen of je kunt ze composteren of gebruiken in een wormenboerderij. Water kan worden opgevangen in tanks, zodat je droge periodes kunt overbruggen zonder kostbaar drinkwater te hoeven gebruiken. In de handel zijn systemen te koop – of deze – om direct te koppelen aan de regenpijp. Of metsel zelf een leuke wateropvangbak in de tuin.
Tuinieren
- Tuinier ecologisch, zonder bestrijdingsmiddelen en gif
- Leg een geveltuin(tje) aan en stimuleer je buren om dat ook te doen
- Verdiep je in de principes van permacultuur
- Leg samen een buurttuin aan – dat kan ook in de stad. Voorbeeld: permacultuur pluktuin in Enschede. Meer over buurtmoestuinen >>>
- Kweek zelf groenten, kruiden en bloemen op het balkon, op het dak en/of in een geveltuin(tje)
- – benut ook de verticale lijnen.
- – begin een volkstuin (kan ook met een groepje).
- – of ‘adopteer’ een stuk openbaar groen
- – o.a. de gemeente Utrecht stimuleert het zelfbeheer van openbaar groen. Er is een leuk boekje over: Groen moet je doen!
- – doe een guerilla gardening actie in je buurt
- – organiseer ruildagen of ruilplekken voor planten, zaden en stekjes
- – stimuleer scholen om schooltuinen en groene speelplaatsen aan te leggen, zodat kinderen avontuurlijk kunnen spelen en leren in de natuur
- – creëer groene speelplekken voor en met kinderen in buurten en wijken
- – betrek kinderen actief bij tuinieren.
- Voorbeeld: kindertuinen in Tilburg
Meer Info en Cursussen
Lees meer over permacultuur op de site van Permacultuur Nederland. Daar kan ook gratis en zonder te registreren een cursus over permacultuur worden gedownload die je op een heldere manier bekend maakt met de principes van permacultuur. In 2009 is er een korte film gemaakt door cursisten van de Permacultuur School.
Voor het aanleggen van een eetbare tuin is het van belang te weten welke planten, struiken en bomen daar allemaal voor in aanmerking komen. Je kunt in de Nederlandse eetbare planten database veel inspiratie opdoen voor de praktische inrichting van een eetbare tuin.
De Permacultuurschool Nederland en Permacultuur Centrum Nederland bieden opleidingen aan. Leo Bakx van Aardwerk in Eindhoven verzorgt officieel gecertificeerde Permacultuur Ontwerpcursussen.
De Aktie Agenda biedt een overzicht van losse cursussen en permacultuuractiviteiten.
Wie eens een kijkje wil nemen bij een permacultuurproject in Nederland om inspiratie op te doen, kan een project in de buurt zoeken op de permacultuur projecten overzichtskaart. Meer over permacultuur in Nederland >>>
Kijk meer >> Films over ecologisch tunieren, voedsel en permacultuur
Reacties zijn gesloten.