Dit is transitie in… Middelburg! De Transition Town Treasure Hunt leidde ons deze maand naar de wijk de Griffioen, waar we ontvangen werden door Bert, Ella, Els, Marien en Jos. En wow, wij waren onder de indruk van de grootte en continuïteit van een groep georganiseerde bewoners die daar al 25 jaar bezig is!
Onder het mom van “Dat kunnen wij beter zelf” is er in de Griffioen een krachtig netwerk ontstaan van groene & sociale bewonersinitiatieven. Dat crisis nodig kan zijn voor groei blijkt uit hoe de activiteiten de afgelopen 15 jaar uitgebouwd zijn: het onderhoud van een ondertussen 25-jarige kruidentuin werd uitgebreid met de overname van het volledige groenbeheer van de wijk, toen de gemeente met het plan kwam al het groen te kappen.
Ook over een groot stuk grond waar de gemeente een parkeerplaats wilde bouwen hadden de bewoners andere ideeën. Daar ligt ondertussen Hoogerzael, de eerste plek die een natuurspeeltuin combineert met natuureducatie en moestuinieren. Uiteraard is het tuinpaviljoen van gerecycled materiaal gebouwd, wordt regenwater opgevangen en wordt de boel op zonne-energie gerund. En, het mooiste van allemaal: een keer per jaar kun je er terecht voor een middagje op de MODDERGLIJBAAN!
Verder wordt er een Beweegpad door de wijk georganiseerd voor senioren en is er de groep die het natuurgebied de Cleene Hooghe (grenzend aan de wijk) beheert en beschermt. In de toekomstplannen liggen de oprichting van een energiecoöperatie, een wijk-zorgcoöperatie en een project om van de wijk een blauwe zone te maken (een zone waar mensen gezond en gelukkig oud worden).
Waar de gemeente het netwerk in eerste instantie zag als een lastpost, worden veel van de initiatieven nu als voorbeeld van bewonersparticipatie gebruikt en wordt er gesproken van uitbouw van activiteiten naar andere wijken. Toch blijft het hard vechten om toestemming te krijgen van de gemeente om het op de manier te doen die de bewoners voor ogen hebben. Daarom gaan Marien en Jos dan ook naar iedere gemeentebijeenkomst en investeren ze veel in strategische communicatie met de gemeente. ‘Nota-man’ Jos (zet ieder idee met gemak om in een profi nota) deelt de strategie met ons: “Je moet zorgen dat je altijd constructieve, goed-beargumenteerde alternatieven hebt geformuleerd, zodat de gemeente er niet zomaar met een ‘nee’ vanaf komt. Dat is de ‘We-gaan-dit-zelf-doen-spirit'”.
“Als je het woord ‘transitie’ hoort dan denk je dat het heel moeilijk moet zijn. Maar eigenlijk begint het juist met kleine dingen”, geeft initiatiefnemer Els aan. En dat is volgens alle initiatiefnemers die we spraken het belangrijkste geheim achter het succes: begin klein en zorg voor continuïteit voor je verder gaat!
Natuurlijk wilden wij ook weten hoe het netwerk lukt om met zoveel mensen en initiatieven samen te werken en verbonden te blijven. De gouden tip: begin met een idee voor een project dat echt goed is en waar jij achter staat en ga van daaruit op zoek naar mensen die daar ook aan mee willen doen. Dat werkt veel beter dan met allerlei uiteenlopende partijen om de tafel gaan zetten en zeggen: “Er moet iets gebeuren rondom zorg, wat gaan we doen?”.
Iedere activiteit heeft een eigen stichting met eigen doelstellingen. Er wordt niet gepoogd om vanuit al die activiteiten een overkoepelende agenda en doelstellingen te formuleren, iedere stichting kan dat voor zich bepalen zo lang ze elkaar niet in de weg lopen. De voordelen: het is niet alleen makkelijker om vrijwilligers en bestuursleden voor toegespitste activiteiten te vinden, er worden ook meer subsidies binnengehaald door met meerdere stichtingen te werken.
Marien legt uit dat je ook niet iedere beslissing met iedereen moet willen nemen, zo lang je wel signalen & behoeftes oppakt van betrokkenen, en actief uitreikt naar bewoners om te vragen wat hun wensen zijn (uit de wensen van kinderen is o.a. het geniale idee van de modderglijbaan gekomen!).
Tegelijkertijd wordt er sterk ingezet op de verbinding van al die initiatieven en voelt het als bezoeker alsof je bij één organisatie over de vloer bent. Dat krijgen ze voor elkaar doordat er een wijkteam is met daarin naast vertegenwoordigers uit de stichtingen ook buurtbewoners en de wijkmanager van de gemeente. Dat team komt twee keer per jaar bij elkaar en fungeert als spreekbuis naar de gemeente. Tot slot wordt het wijkkrantje gebruikt om met elkaar en met de wijk te communiceren en heeft iedere stichting een website die regelmatig ge-update wordt.
OK, nog een praktische tip dan, voor transitie-initiatieven die aan fondsenwerving willen doen. Wist je dit? Als je voor het Oranjefonds een subsidieaanvraag doet, moet je 50% van je totale budget uit andere fondsen kunnen halen. Uren die vrijwilligers maken tellen echter ook als kapitaal. Dus komen de meeste transitie-initiatieven gemakkelijk aan die 50%!
De initiatiefnemers wensen je van harte welkom om kennis te komen maken of ervaringen uit te wisselen!
Voor meer info:
www.griffioengroen.nl
www.speelhofhoogerzael.nl
www.decleenehooge.nl
Voor contact: elsvdk @ online.nl (Els van de Kerkhof)
Tekst & fotografie: Lynn van Leerzem
Lees ook het verslag van Catharina de Bruin via deze link.