Hoe zou de wereld er vandaag uit zien als Albert Einstein alleen maar druk bezig was geweest met het posten van foto’s van zijn ontbijt op Instagram. Of als Vincent van Gogh, nadat hij thuis kwam met z’n beroemde zonnebloemen eerst z’n timeline op Facebook ging checken en uiteindelijk een paar uur later niet meer wist waarom hij inmiddels op Youtube video’s aan het kijken was van vallende Skateboarders? Als alle kunstenaars, visionairs en wetenschappers de afgelopen 100 jaar druk waren met Twitter en Netflix. Wat was er dan nu van ons geworden? En de laatste 15 jaar is er een digitale samenleving ontstaan die precies dát doet …
Het nieuwe boek van Rob Hopkins – From What Is To What If – blijkt een aantrekkelijk pleidooi voor de kracht van verbeelding. We leven in een tijd waarin er gelijktijdig sprake is van een ecologische-, economische- en energiecrisis. Juist nu hebben we een enorme behoefte aan nieuwe ideeën en een groot verbeeldingsvermogen bij burgers, ondernemers, onderwijzers en beleidsmakers.
Welke toekomst willen we?
En juist nu raakt onze aandacht verpletterd onder een dag en nacht doorgaande informatiestroom waaraan we ons steeds moeilijker kunnen onttrekken. En dat is geen snel opgeschreven mening. Rob Hopkins raadpleegde honderden bronnen (27 pagina’s aan wetenschappelijke referenties) en hij heeft wetenschappers over de hele wereld gesproken. Kortom, alles is in het werk gezet om de vraag te beantwoorden hoe we een toekomst kunnen creëren die wij willen. Als we immers allemaal weten dat natuur ons zo goed doet, zoals gisteren ook weer was te lezen in de Volkskrant, hoe kan het dan dat we niet gezamenlijk streven naar meer natuur? Misschien zien we de alternatieven niet meer helder?
De roep om verbeelding
Zonder verbeelding wordt het voor ons steeds lastiger om alternatieven schetsen voor de wereld zoals die nu is. En het zorgwekkende is dat er de laatste decennia steeds minder tijd en aandacht is voor verbeelding en fantasie. Dus gaat Rob Hopkins op zoek hoe we verbeelding weer kunnen aanwakkeren. Een belangrijke probleem is ons gebruik van social media en onze mobiel internetgebruik. Niet geheel toevallig constateert hij net als Cal Newport, de schrijver van de bestseller Digital Minimalism, dat een belangrijk deel van ons leven en onze ambities van ons afgepakt wordt door digitale afleiders. En deze afleiders hebben maar één doel: jouw aandacht, voor zo lang als mogelijk. En daar zetten ze alle trucs en wetenschap voor in.
Een ander probleem is dat scholen geen ruimte hebben in het volle rooster om kinderen hun verbeeldingskracht te laten ontwikkelen. Beweging, spel, creatieve vakken en contact met de natuur – eigenlijk alle zaken die steeds vaker naar de marges van het onderwijs worden verdrongen. En dat inzicht is niet nieuw; in Nederland kennen we de TV-optredens van prof. dr. Erik Scherder natuurlijk ook. Het is bizar te zien dat kinderen steeds meer stilzitten, ook in het onderwijs, terwijl er overvloed aan wetenschappelijk bewijs is dat dit slecht is voor de ontwikkeling van de hersenen.
… en nieuwe verhalen
Mensen zijn gek op verhalen en de verhalen en sprookjes zijn van generatie op generatie doorgegeven, aangepast en er zijn nieuwe verhalen bijgekomen. Als we verhalen vertellen, of naar verhalen luisteren, dan gebeurt er iets in onze hersenen. Rob Hopkins beschrijft ook hoe betere vragen kunnen resulteren in nieuwe verhalen. Voorbeelden van vragen zijn er in overvloed: Hoe zou het zijn als je in alle kanalen in Londen veilig zou kunnen zwemmen? Hoe zou het zijn als alle straten voorzien waren van kunstwerken? Hoe zou het zijn als alle parken in Londen verbonden zouden worden met groenstroken? Hoe zou het zijn als …
Een plek voor verbeelding
Hoe zou het zijn als onze leiders veel meer ruimte zouden geven om deze verbeeldingskracht te gebruiken en als we hier allemaal mee aan de slag gaan? Het resultaat daarvan beschrijft Rob Hopkins zo aantrekkelijk dat je gelijk zin krijg om te starten. En zo bewijst hij tegelijk de kracht van een goed verhaal.
Duurt het boek je te lang? Dan is er natuurlijk ook altijd nog een korte video!