Namens Transition Towns Nederland is Catharina de Bruin op uitnodiging aanwezig geweest bij de Pop Up University in Belval Luxembourg.
Met het thema “Transitie kan je leren” kwamen 130 mensen uit de Benelux 48 uur bij elkaar om vanuit verschillende disciplines concrete plannen samen uit te werken.
Zie het verslag met foto’s op http://www.catharinadebruin.nl/pop-up-university-over-transitie-kan-je-leren/
Woensdagmiddag begon met rondetafel gesprekken om er een beetje in te komen. Een samenvatting van de eerdere bijeenkomsten en uitleg over het programma. Wat me vooral is bijgebleven is dat de eerste spreker vertelde dat er al zoveel is ontstaan vanuit het systeemdenken, dat het vooral gaat om de bestaande nieuwe initiatieven aan elkaar te koppelen en ons zullen moeten gaan richten op meer samenwerken. Niet echt een vernieuwend verhaal dus. Ik vraag me af waar we als koplopers onze informatie vandaan gaan halen over de periode die aanbreekt als het systeemdenken gemeengoed is geworden in onze samenleving. Natuurlijk, op dit moment is onze maatschappij nog steeds geënt op het kapitalistische liberale groeimodel wat om ons heen aan het instorten is. We gaan door de sociale netwerken naar een universeel systeemdenken waarin we begrijpen dat alles door ecosystemen met elkaar verbonden is. Wat gebeurt er als we dat tot in onze vezels doorleven? Welk model hoort daarbij?
De dag werd afgesloten met een uitgebreid kaas-en-wijn buffet. Iedere deelnemer was gevraagd om biologische kaas uit zijn/haar eigen streek mee te nemen. Ik had de Goudse pikant belegen van Bastiaansen in Molenschot meegenomen.
Op donderdagmorgen deden we een korte geleide visualisatie over hoe je jezelf, je kinderen of kleinkinderen over een aantal jaren ziet.
Ik zag mezelf in een gebouw van natuurlijke materialen en veel hout. Als ontbijt at ik zaden en noten en wat groenvoer uit mijn eigen omgeving. Het was best lekker en vooral voedzaam en ik voelde dat het goed voor me was. Het voedde me echt; het zorgde ervoor dat mijn gezondheid op peil bleef en steeds beter werd. Ik stapte vanuit ons huis, wat precies de juiste maat had, niet te groot en niet te klein, in een groene omgeving. Het huis was stevig gebouwd op dikke ronde palen. De binnen- en buitenruimte van het huis liepen vloeiend in elkaar over. Dat was handig is dit klimaat: Europees subtropisch met de typische onstuimige en heftige regenval.
Het huis was stralingsvrij, dat betekent dat er geen elektriciteit was in het gebouw waar we woonden. Wel zo lekker rustig.
Ik zag een afwisselend landschap en kleine stukken grond waar allerlei gewassen groeiden. Wat ik deed overdag was eigenlijk niets anders dan wat ik nu doe: ik deed wat nodig was voor mijn community. Ik keek wat er nodig was en speelde daarop in en probeerde daar samen met anderen aan te werken. Leuk om vanuit de ideeën concrete projecten op poten te zetten. Daar voelde ik me helemaal blij van worden. Ik reageerde helemaal vanuit mijn eigen gevoel en mijn hart bij wat er nodig was in het moment.
Fietsen deed ik nog maar heel weinig, want fietspaden waren er amper. Ik ging nog maar een paar keer per jaar buiten deze regio naar een bijeenkomst of iets anders. Dan was ik altijd blij dat ik weer terug was op deze plek met zijn eenvoud en vriendschappelijke omgeving.
Er was geen geld, er was alles wat ik nodig had in mijn eigen gemeenschap. En ik besteedde mijn tijd zoveel mogelijk binnen de gemeenschap. Ik kon er elke dag voor kiezen om een paar uur voor mezelf bezig te zijn met creatieve dingen maken in een atelier, koken, oogst verwerken, wandelen of meditatie. Het leren aan anderen hoorde daar ook bij, natuurlijk. Dat gebeurde wel op een speciale plek waar kinderen bij elkaar kwamen om te leren. Maar niet in klassikaal onderwijs en veel meer buiten. Trouwens, zulke groepen die bij elkaar kwamen waren er van alle leeftijden. Ook jongeren en ouderen hadden hun eigen ruimten waar ze elkaar konden ont-moeten.
Soms waren er kinderen die ik kon begeleiden, soms zwangere vrouwen, soms zieke mensen. Het deed er niet zo veel toe welke leeftijd, maar meer dat we samen een ‘klik’ voelde van vertrouwen en ik vanuit mijn betrokkenheid kon helpen. Vroeger zou dat coachen zijn, maar inmiddels was dat een achterhaald concept. Iedereen werd benaderd als een zelfstandig intelligent mens die zijn of haar eigen keuzes maakt. Ik deed ook geen coaching, maar ik vervulde meer de rol van een soort “luisteraar en samenvatter en teruggever”. Zonder de ander iets voor te schrijven of te adviseren of in de mond te leggen. Vanuit het empathisch vermogen wat was ontwikkeld door het vele oefenen met technieken van geweldloze communicatie en dialoog. Heerlijk om na zo’n zinvol besteedde dag thuis te relaxen met mijn geliefden.
Na de visualisatie werd er gevraagd om uit te wisselen met je buurman/buurvrouw.
Ik hoorde een leuk verhaal wat ik herkende. Mijn buurman Anton vertelde: “Ik ging helemaal niet naar de toekomst. Juist het tegenover gestelde. Ik ging terug in de tijd. Ik ging naar de periode toen ik als student van 20 jaar oud een paar maanden verbleef in De Kleine Aarde. Ik heb toentertijd drie maanden in het bolhuis in Boxtel gezeten. In ruil voor wat klussen die ik deed voor Sietz Leeflang. Zo keek ik elke dag naar de energieproductie en of de slakken hun werk deden in de permacultuurtuin. Meer had ik niet nodig, in die tijd. Wat is er misgegaan? Nu heb ik een huis vol met elektrische apparaten en een auto en zeven kinderen… Ik heb een auto en mijn vrouw heeft een auto … Ik ben helemaal niet zo duurzaam als ik altijd dacht ….
Niets nieuws onder de zon. Kijk hier naar een documentaire De Kleine Aarde pioniers in duurzaamheid over die beginperiode:
Donderdagmiddag werden er groepen gevormd rond een aantal onderwerpen:
– our job in transition
– Teach the teachers
– Nourishing and understanding psychological aspects of transition
– Amazing Regional Transition Academy Labb
– Health Care and child regulation with natural Indian herbs
– Castle for the bees
– Colibri project trigger the change you want to see
– reach-out by innovative communication approach
Er was een groep die zich focuste op de plek waar de educatie plaats zou kunnen vinden en die plekken willen ontwikkelen. Ik heb gekozen om aan te schuiven bij de groep Teach the teachers om mee te praten over de inhoud. Om Transitie naar Veerkracht onder de aandacht te brengen, omdat ook op dit terrein er al zoveel werk gedaan is.
Aan het eind van donderdagmiddag tussen 17:00 en 18:00 uur heb ik een droomcirkel van de Teach the Teachersgroep begeleid met als titel: Students becoming teachers and educators to deal with transition what tools and knowledge do they need in their future job. Ik heb gevraagd om een tijdbewaker en een bewaker van het hart om mee te helpen in het co-creatieproces. Daarna konden we met best een grote groep in tempo allemaal onze waarden neerleggen tot alles op tafel lag. Iedereen kwam aan het woord en kreeg evenveel aandacht. Er ontstond een collectieve wijsheid; mensen zeiden de waarden die anderen in hun gedachten hadden. Het hele proces was binnen een uur afgerond en gaf goede energie. Twee complimenten die ik terugkreeg:
Dank voor je interventie donderdagmiddag. Goed dat het de energie weer terug bracht.
Ik dacht: “Laat die maar schuiven. Zij heeft dit vast eerder gedaan, dat zie ik zo.”
Op vrijdag keken we met de werkgroep opnieuw naar de droomcirkel. Wat sommigen van de groep vooral opviel was dat we van studenten in de eerste plaats niet een gedegen vakkennis verwachten, maar dat het vooral gaat om het ontwikkelen van de persoonlijke competenties. De persoonlijke competenties gaan verder dan de leercompetenties. Ook het ontbreken van de content benadrukt het belang van de context.
De typen waarden gaan over een gedegen vakkennis en de pedagogische/didactische vaardigheden. Daarnaast worden er competenties van educatie voor duurzame ontwikkeling en transitie competenties onderscheiden die in het curriculum voor de studie zitten. De persoonlijke betrokkenheid en zelfreflectie zijn essentieel om uiteindelijk anderen te kunnen bevruchten, in dit model.
Verder hebben we gesproken over het verschil tussen educators en teachers en op welke manier en waar we de scheidslijn kunnen vervagen. Waar leerkrachten met kinderen, jongeren of volwassenen in een schoolse omgeving voor een vastgestelde tijd en periode bij elkaar zijn spreekt men van teachers. Het gaat over verplicht onderwijs. Waar jongeren of volwassenen zelf buiten het onderwijsprogramma om educatie volgen valt onder educators. Het verschil is dat leerkrachten bij de lesstof horen te blijven en leerlingen kunnen motiveren om zelfstandig te denken. Zij mogen niet over de grens gaan om op te leiden tot activisten. Alles wat buiten dit schoolverband valt, betekent dat leerlingen zelf de keuze kunnen maken om weg te gaan, en meer kan oproepen tot (klimaat)activisme.
Wat ik meeneem voor Transition Towns Nederland is dat we in de nabije toekomst samenwerking kunnen verwachten vanuit de hoek van de regionale labbs voor transitie. En dat we meer aandacht mogen hebben en uitwisseling doen met de Vlaamse transitiebeweging die hot, hip and happening is.
Ik ben dankbaar dat ik erbij mocht zijn en deze ervaring weer verder kan gebruiken in allerlei activiteiten die ik organiseer.
Lees meer over de conferentie: http://hollenfels.snj.lu/transitions
En hier vind je een link naar LIFT Leadership for Transition