Stel je voor,
het is 2014 en je woont in een klimaatneutraal complex voor centraal wonen in de Groningse binnenstad.
Voor de totstandkoming van dat woongebouw hadden particulieren de koppen bij elkaar gestoken om zelf opdrachtgever te worden. Al weer een aantal jaren geleden. Al voordat de bewoners hun woning toegewezen kregen, hadden zij zich in een vereniging gebundeld. De afspraken die toen gemaakt zijn over wonen, zorg en welzijn waren zeer goed doordacht.
Levende band met woonomgeving
Men wilde een plek maken waar ze konden leven met een zo gering mogelijke klimaatbelasting. Daar is een levende band met je woonomgeving voor nodig. De buren zijn gelijkgestemd maar laten elkaar ook in hoge mate vrij. Er zijn circa honderdvijftig huishoudens met gezinnen, paren en alleenstaanden, waaronder studenten. Ieder huishouden heeft zijn eigen wooneenheid met prive buitenruimte. Verder worden ruime sier- en moestuinen en gemeenschappelijke ruimten samen met de buren beheerd.
Prettig samenleven
Het bestuur van de woongemeenschap is nu door de goede afspraken in staat alle vraagstukken op een open manier zichtbaar te maken, de meningen erover bij alle betrokkenen te peilen en heldere besluiten te nemen. Er is veel aandacht voor ‘prettig samenleven’. Er is een duidelijk profiel van de interessegebieden en achtergronden van de bewoners. Dat maakt dat men weet of en hoe nieuwe bewoners aan de diversiteit van de gemeenschap bijdragen. Dat wordt versterkt doordat kandidaatbewoners langere tijd bij activiteiten worden betrokken zodat de bewoners al bij woningtoewijzing een beeld hebben of het met de nieuwe bewoner wederzijds zal klikken.
Toch zijn de bewoners daar de baas
Iedere huishouden heeft zijn eigen wooneenheid met eigen buitenruimte en alles wat je verder nodig hebt. Sommige eenheden zijn eenvoudig en klein, andere comfortabel en ruim varierend van 25 tot 100 m2. Daarnaast zijn er ook ruimten die gemeenschappelijk zijn. Het wooncomplex is opgedeeld in overzichtelijke eenheden (clusters) en die hebben enkele voorzieningen in gemeenschappelijk gebruik, zoals een logeerruimte, een hobbyruimte en een stuk van de tuin. In sommige clusters wonen relatief veel mensen van 55 en ouder bij elkaar. Daar is in het bijzonder aandacht gegeven aan een goede zorg en een goed welzijn. De woningen hebben voorzieningen die dat mogelijk maken. Toch zijn de bewoners daar de baas.
Kunst is de smeerolie voor sociale raderwerk
Centraal in het complex zijn een aantal voorzieningen die door alle bewoners gebruikt kunnen worden zoals de tuinen, een kleine zaal met een vleugel, een ontmoetingsplek met kookgelegenheid en mogelijkheden voor huisdieren die je niet makkelijk in je woning kan houden. Regelmatig houden bewoners en bezoekers zich in deze ruimten bezig met kunstzinnige activiteiten omdat kunst de smeerolie is voor dit zorgvuldig gebouwde sociale raderwerk. De tuin is een permacultuurtuin waarvan de oogst soms overvloedig bijdraagt aan de voedingsbehoefte van de bewoners en zelfs handelswaar biedt. In de centrale ruimten komen ook bezoekers van de bewoners en het zaaltje wordt ook wel eens verhuurd voor een vergadering of een muziekles. De gemeenschappelijke voorzieningen blijken in de praktijk de bakermat voor een Groningse beweging die volgende stappen zet naar een klimaatneutrale samenleving.
Jongste techniek zonder dat leefbaarheid er onder lijdt
Het is al met al een bijzonder initiatief. Niet alleen in de manier waarop bewoners vrij kunnen kiezen tussen hun privacy en gemeenschappelijkheid, maar ook in de verschijning van het complex. Het mooie complex op een mooie plek is voorzien van de jongste technieken om energie-neutraal te kunnen zijn. Het levert meer energie dan het nodig heeft, zonder dat de leefbaarheid er onder lijdt. Het complex heeft meerwaarde, niet alleen voor de bewoners maar ook voor de buurt en de stad waar het in staat. Het woongebouw staat vlak bij allerlei prettige voorzieningen zoals de bibliotheek, een gezondheidscentrum, een kleinschalig verpleeghuis en een supermarkt.
Stichting Klimaatneutraal Bouwen
In het Groningse netwerk van Transition Town is voorjaar 2010 een de bouwstichting opgericht die de totstandkoming van klimaatneutrale projecten coördineert. Zij brengt deskundigheid bij elkaar op het vlak van procesbegeleiding, gemeenschapsvorming, nul-energietechniek en bouwen, en zij laat het initiatief tot leven komen in netwerken met overheden, zorginstellingen en woningcorporaties. Mensen die mee willen helpen kunnen zich aansluiten bij vele subwerkgroepen.