Dat plastic afval een groot probleem vormt, is nu wel duidelijk. Maar er is dit jaar veel nieuws over dit onderwerp geweest waaruit blijkt dat het nog veel erger is dan de meeste mensen tot nu toe dachten. Zo toonde de BBC schokkende beelden in een serie documentaires getiteld: “the war on plastic with Hugh and Anita“, National Geographic bracht de serie “Stop met Plastic” en het Nederlandse televisieprogramma De Monitor toonde aan dat ook Nederlands plastic afval in Azië terecht komt. Alleen al door plastic tasjes worden 100.000 zeedieren per jaar gedood.
Consumenten gebruiken jaarlijks ongeveer 500 miljard plastic zakjes voor eenmalig gebruik. Dat zijn 150 stuks per persoon, per jaar. Wereldwijd worden elke seconde maar liefst 160.000 plastic zakken gebruikt, waarvan slechts één tot drie procent wordt gerecycled. Gelukkig voeren steeds meer landen een geheel of gedeeltelijk verbod in op plastic zakken. De teller staat op 32 landen, waarvan 18 in Afrika. Kenia’s verbod, in 2018 ingevoerd, gaat het verst: “iedereen die plastic zakken maakt, verkoopt of importeert”, kan een boete krijgen tot $19.000 en vier jaar gevangenisstraf.
Recycling
Er moet dus veel meer gerecycled worden. De hoeveelheid gescheiden ingezameld huishoudelijk plastic groeit snel: van 25 miljoen kilo in 2009 naar ongeveer 150 miljoen kilo nu. Echter, ruim een kwart van die plastics zijn niet recyclebaar. Dat komt bijvoorbeeld doordat ze uit meerdere lagen bestaan (zogenaamde laminaten), omdat ze gemaakt zijn van zeldzame typen plastic of om een hele simpele reden: omdat ze zwart zijn. Het infrarode licht van de scanners wordt dan volledig geabsorbeerd waardoor ze niet op soort gesorteerd kunnen worden. Hierdoor kan 38 procent van het kunststofafval van Nederlandse huishoudens alleen tot laagwaardige producten worden verwerkt zoals pallets, plantenbakken en dergelijke. In 2014 was dat nog 27 procent. Die niet-recyclebare verpakkingen, daar moeten we dus vanaf, daar is iedereen in de branche het over eens.
De producenten zullen dus in actie moeten komen. Sommigen hebben dat ook al toegezegd. Zo belooft Albert Heijn dat in 2025 alle verpakkingen van eigen merkproducten honderd procent recyclebaar zullen zijn, in 2014 was dat nog 27 procent. Alleen heeft dit op dit moment nog niet geleid tot veranderingen in de afvalstroom. Hoewel producenten wettelijk verplicht zijn een verpakking te maken die te recyclen is, wordt die regel om marketingredenen vaak aan de laars gelapt.
Explosief gebruik
Maar met recycling alleen komen we er niet: als er niets verandert, zal de hoeveelheid geproduceerd plastic over twintig jaar verdubbeld zijn. De plasticvervuiling zal in 2025 driemaal zo groot zijn als nu. Daar is niet tegenop te recyclen. We zullen dus ons plastic gebruik drastisch moeten verminderen. Dat is niet zo moeilijk als het lijkt: in het eerder genoemde BBC programma lukte het de bewoners van een willekeurige straat in Engeland om hun plastic gebruik in vier maanden tijd met 45% te verminderen!
Wat kun je zelf doen?
Bijna een kwart van het plastic in Nederland wordt gebruikt voor verpakkingen. Daar heb je dus als consument een grote invloed op. Simpelweg door minder in plastic verpakte producten te kopen, of als dat niet kan te kiezen voor een product met een verpakking waar minder kunststof in gebruikt is. Je kunt ook je eigen zakjes meenemen en bij steeds meer supermarkten (Albert Heijn, Dirk en Dekamarkt) verszakjes kopen waar je brood, onverpakte groente en fruit in kunt doen. Ook door minder via internet te kopen kun je een hoop plastic afval voorkomen. Er zijn al enkele verpakkingsvrije winkels in Nederland, maar de meeste mensen doen hun boodschappen gewoon in de supermarkt. De hoogste tijd dus om die winkels eens te vragen om minder plastic verpakkingsmateriaal te gebruiken. Bel of mail je supermarkt en vraag ze om minder plastic te gebruiken en helemaal geen zwart plastic of laminaten. Je kunt je ook aansluiten bij al bestaande acties:
Organiseer een plastic attack: ga met een groepje mensen boodschappen doen bij de supermarkt, verwijder na afloop alle overbodige plastic verpakkingen en laat deze ter plekke achter. Een handleiding vind je op: www.trashless.earth
Back to Sender roept mensen op om blikjes en flesjes uit het zwerfafval terug te sturen naar de supermarkt of drankenproducent. Op hun site staat ook een lijst met antwoordnummers en adressen van de drankenproducenten.
Merijn Tinga, alias the Plastic Soup Surfer heeft diverse campagnes tegen de plasticsoep en nog veel meer tips om je plastic gebruik te verminderen vind je op de site van National Geographic.