De huidige trend van dalende olieprijzen slechts een voorbode van de op handen zijnde oliecrisis? Op 12 november presenteert het Internationaal Energie Agentschap (IEA) zijn nieuwste rapport. En dat ziet er allesbehalve hoopgevend uit. Het instituut voorspelt een oliecrisis vanaf 2010, maar ontkent nog steeds dat de productie binnenkort piekt.
Tussen de juichberichten over de kelderende olieprijzen staan de waarschuwingen voor een snel naderende oliecrisis. De verwachting van veel energie-experts is dat de prijs van olie binnenkort weer sterk gaat stijgen. Als de olie schaars wordt, waarom dalen dan de prijzen?
Dalende olieprijs bij schaars aanbod?
Het lijkt tegenstrijdig, maar dat is het niet. Wat er eigenlijk aan het gebeuren is, is niet zozeer dalende maar erg instabiele prijzen. De prijs maakt soms uitschieters naar boven, soms naar beneden. Het is erg goed mogelijk dat we eind december weer over de 100 dollargrens gaan. Voor de olieproducenten is de prijs nu in ieder geval te laag. Nu de makkelijke, goedkope olievelden op zijn, zijn de productiekosten op veel nieuwe velden gestegen naar 80 dollar per vat. De combinatie van lage olieprijzen en de kredietcrisis zorgt er voor dat steeds meer projecten vertraagd worden of gestopt worden. Daarbovenop komt de beslissing van de OPEC-landen om 1,5 miljoen vaten minder op de markt te brengen. Veel OPEC-landen gaan er voor hun lopende staatsbegroting van uit dat de olieprijs minimaal 80 dollar per vat blijft.
Ook veel duurzame energieprojecten, van windmolenparken tot CSP centrales (Concentrated Solar Power) hebben last van de lage olieprijs en de kredietcrisis. De andere kant van het verhaal is natuurlijk dat in veel Westerse landen de olieconsumptie sterk daalt. Er wordt minder gereden, gevlogen en gekocht. De vraag is dan ook welke van deze twee ontwikkelingen sterker wordt: vraagdestructie of aanboddestructie. Cruciaal daarbij is of de kredietcrisis het Midden-Oosten en vooral China gaat raken, of dat zij hun vraag naar olie gewoon door laten groeien.
IEA waarschuwt voor oliecrisis
Op 12 november staan alle ogen in de energiewereld gericht op Parijs. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA), de energiewaakhond van de Westerse industrielanden, brengt dan haar jaarlijkse World Energy outlook uit. Dit rapport staat aan de basis van het energiebeleid van veel landen. Al maanden gonzen de geruchten over dit rapport. Voor het eerst kijkt het IEA niet alleen naar de vraag naar olie, maar ook naar het aanbod.
Vorig jaar nog voorspelde het IEA een vraag naar olie van 116 miljoen vaten per dag in 2030, en ging ervan uit dat dit als vanzelf ingevuld zou worden door het aanbod. De Franse oliegigant Total noemde het getal ‘onrealistisch hoog’. Dit jaar heeft het IEA een studie gedaan naar de 800 megaolievelden die het gros van de olieproductie voor hun rekening nemen.
De Financial Times heeft een conceptversie van de World Energy Outlook weten te bemachtigen. Daarin staat te lezen dat de afname in de productie van de 800 grootste olievelden schrikbarend hoog is (6,4% tot 9,1 %) en dat er jaarlijks 360 miljard dollar nodig is om de productie in die velden op peil te houden, plus het in productie brengen van minstens 4,5 miljoen vaten per dag aan nieuwe olievelden om het aanbod stabiel te houden. Het is erg twijfelachtig of het geld dat nodig (de 360 miljard) er wel is; de extra productie van 4,5 miljoen vaten per dag is er hoogstens nog voor een paar jaar. Voor groei van de productie (ondanks de kredietcrisis groeit de vraag nog steeds, zij het veel minder dan voorheen) is meer olie en meer geld nodig. Conclusie: vanaf 2010 gaat de productie stagneren. Niettemin voorspelt men een productie van 106 miljoen vaten per dag in 2030 (is nu 85 mbd)
Britse bedrijven willen olieschaarstebeleid
Een aantal grote Britse bedrijven heeft op basis van cijfers van Chris Skebowski en Royal Dutch Shell gewaarschuwd voor Peak Oil, en roept op om snel met beleid te komen om de olieconsumptie in het transport drastisch omlaag te brengen en te vervangen voor duurzame biobrandstoffen en elektrisch. Ze zegt ook dat de Britse regering het probleem tot nu toe negeert.
Begin november Peak Oil Nederland haar een rapport naar buiten over de opties in Nederland voor ‘ Olieschaarstebeleid’ .
Op 15 november organiseren Peakoil Nederland , PVDA LME en CDA Duurzaamheidsberaad een conferentie in Utrecht over de Green New Deal, een plan van aanpak voor de krediet-, klimaat- en oliecrisis.
Peter Polder, Utrecht, 1 november 2008.
Peter is werkzaam bij Peak Oil Nederland en initiator van Transition Towns